Baby 'brievenbussen' opgericht om de pasgeborenen veilig achter te laten als ouder het kind niet willen

Jul 29, 2022

Het concept van babyluiken is niet nieuw en gaat terug tot de middeleeuwen, toen ze bekend stonden als vondelingenluiken. Deze vondelingenluiken werden meestal aan de buitenmuren van kerken geplaatst en bestonden uit een cilinder met panelen als een draaideur. Een baby kon er dan in geplaatst worden en het wiel draaide zo dat het kind dan naar de binnenkant van het gebouw keek.

Het moderne systeem van babyluiken begon voor het eerst in Johannesburg, Zuid-Afrika, in 1999. Sindsdien hebben landen als Duitsland, Canada, Italië, Japan en Maleisië één of andere vorm van babyluik ingevoerd. België zou een tweede babyluik openen in de stad Evere nadat een verbod van de vorige burgemeester ongedaan was gemaakt. Het werd echter in februari 2021 weer opgeheven.

In veel landen waar het in de steek laten van baby's illegaal is, is de wet het grootste obstakel voor babyluiken. Maar om het aantal gevallen tegen te gaan waarin baby's worden achtergelaten op onveilige plaatsen waar ze aan hun lot worden overgelaten en het risico lopen te sterven, zijn sommige wetten aangepast zodat pasgeborenen in veiliger handen kunnen worden achtergelaten.

Zo ook in de Verenigde Staten, waar de safe-haven wetten het achterlaten van een baby aan de zorg van de autoriteiten binnen 72 uur na de geboorte uit het strafrecht halen. De wet werd voor het eerst aangenomen in Texas in 1999, voordat alle andere 49 staten volgden.

Het systeem lijkt op een brievenbus, en er zijn momenteel 74 in de hele VS, waaronder het eerste dat in 2016 geopend werd, genaamd Safe Haven Baby Boxes. De oprichtster ervan, Monica Kelsey, zelf ooit een in de steek gelaten baby, creëerde het initiatief om "te helpen bij een veilige, legale, anonieme overgave van een pasgeborene". Sinds het eerste luik openging, zijn er "geen dode achtergelaten baby's meer geweest in de staat Indiana", zei de organisatie.

De Safe Haven babyluiken zijn zo ontworpen dat elke baby die erin gelegd wordt, beschermd is tegen onheil. Ze garanderen ook anonimiteit voor iedereen die de voorziening gebruikt.

Ze worden geplaatst aan de buitenkant van gebouwen zoals brandweerkazernes of ziekenhuizen, en bestaan uit een groot paneel dat, eenmaal geopend, een stil alarm in werking stelt dat van buitenaf niet hoorbaar is. Binnenin het luik zit een tas vol hulpmiddelen voor de ouder en een wiegje waarin de baby gelegd kan worden. Zodra de baby erin ligt, gaat nog een stil alarm af. Binnen vijf minuten nadat de alarmen zijn afgegaan, wordt de baby door een personeelslid in veiligheid gebracht en naar de eerste hulp gebracht. Kelsey krijgt ook een melding en live video feed op haar telefoon vijf seconden nadat het tweede alarm is afgegaan.

Safe Haven Baby Boxes haalde ook de krantenkoppen in januari 2020 toen een tiener in Seymour, Indiana, besloot hun hulp in te roepen om een babyluik in zijn woonplaats geïnstalleerd te krijgen als onderdeel van zijn afstudeerproject. Hunter Wart moest € 10.000 verzamelen om dit voor elkaar te krijgen. Na meer dan een jaar hard werken met klusjes als grasmaaien en metaal slopen, wist de 19-jarige het doel te bereiken en werd een luik geïnstalleerd bij de brandweer van Seymour. Minder dan een jaar later werd binnenin een gezond babymeisje gevonden.

Het zijn voorvallen als deze waarvan Kelsey zei dat ze er zo hard voor werkt. Ze vertelde aan CNN, "deze baby's werden achtergelaten in vuilnisbakken en afvalcontainers. Eentje werd achtergelaten voor de deur van een ziekenhuis. Die baby was doodgevroren voor hij gevonden werd."

"Maar dit meisje (in Seymour) zal opgroeien met het besef dat haar biologische moeder net zoveel van haar hield als ik deed."

Hoewel de bedoelingen van Safe Haven Baby Boxes goed zijn, blijft er discussie bestaan over de vraag of het wel gepast is. Critici hebben gewezen op het feit dat zo'n voorziening het in de steek laten van baby's zou kunnen aanmoedigen. Anderen hebben gezegd dat de luiken niet veel doen om levens te redden en dat de belangrijke problemen die aangepakt moeten worden eigenlijk armoede en opvoeding van jonge tieners zijn.

Michelle Oberman, een hoogleraar rechten aan de Santa Clara University School of Law in Californië, zei "Het is moeilijk om te zeggen dat dit (babyluiken) een slecht idee is, maar het lijkt een beetje misplaatst."

Ze voegde eraan toe dat, hoewel "de wet op de safe haven de minst slechte optie is, in tegenstelling tot het alternatief: een baby in een container", het vooral jonge vrouwen zijn die hun zwangerschap ontkennen of verzwijgen uit schaamte en angst die begeleiding nodig hebben.

"Ik vind het moeilijk voor te stellen dat onmiddellijk na de bevalling van de baby, alleen in de badkamer, van haar verwacht wordt dat ze de wet kent en op een bus en in een Uber stapt en hem afzet", zei ze.

De Verenigde Naties zijn het ook niet eens met het idee van babyluiken en riepen in 2012 op tot beëindiging van de praktijken. Het VN Comité voor de Rechten van het Kind zei dat de inrichting in strijd is met de delen van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) wat betreft het recht van een kind om te weten wie zijn ouders zijn en door hen verzorgd te worden.

Een lid van het UNCRC comité Maria Herczog vertelde The Guardian dat er geen bewijs is dat de babyluiken het aantal sterfgevallen onder baby's terugdringen.

"Net als in de middeleeuwen zien we in veel landen mensen beweren dat babyluiken kindermoord voorkomen... daar is geen bewijs voor", zei ze.

Wat denk je van babyluiken? Zijn ze eerder goed dan slecht? Laat het ons weten en deel dit met familie en vrienden.